Met Leerdoelgericht Onderwijs altijd in de zone van naaste ontwikkeling

Leerdoelgericht Onderwijs werkt altijd vanuit de zone van naaste/aangrenzende ontwikkeling (ZNO, Vygotsky (1896-1934)). Dit is het aanspreken van het kind op het ontwikkelingsniveau dat net buiten bereik is. Met het juiste aanbod, passende activiteiten en hulp van volwassenen of leeftijdsgenoten kan het kind zich in een positieve flow ontwikkelen.
Leerdoelgericht Onderwijs en de software van MijnLeerlijn stellen de leerkracht in staat om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van iedere leerling en de bijbehorende groep(en). Door te werken met een duidelijke en zichtbare leerlijn komt de Zone van Naaste ontwikkeling in beeld. De leerkracht kan vervolgens keuzes maken in het aanbod voor een (selectie van de) groep of individuele leerling.

Leerdoelenoverzicht in de schoolomgeving toont voor de leerkracht de ontwikkeling en Zone van Naaste Ontwikkeling per leerling in groepsverband per vak- of deelgebied.
Het zichtbaar maken van de Zone van Naaste ontwikkeling is in de schoolomgeving ook per leerling zichtbaar op het Persoonlijke LeerdoelenPlan. Toegankelijk voor leerkracht, leerling en ouder(s) (optioneel!). Het tonen van behaalde leerdoelen is daarbij een optie.
Het Persoonlijke LeerdoelenPlan (PLP) toont voor de leerkracht én leerling de ontwikkeling en Zone van Naaste ontwikkeling
Een krachtige toevoeging daarbij is het zicht houden op het streefniveau (uitstroomniveau) / einddoel voor iedere leerling ten opzichte van de haalbaarheid in handelen, mogelijkheden en organisatie voor de leerkracht én leerling.
In de analyse blijft het uitstroomniveau voor de leerling per (kern)vak zichtbaar voor de leerkracht. Dit ondersteunt bij het maken van keuzes in het aanbod.

De begrippen zone van naaste ontwikkeling en actuele ontwikkeling werden voor het eerst gebruikt door de Russische psycholoog Vygotsky (1896-1934). Hij deed veel onderzoek naar de manier waarop kinderen leren (1). Met het kernbegrip ZNO heeft Vygotsky een belangrijke plaats verworven in de onderwijskunde. Nu wordt in elk didactisch model terecht vanuit gegaan dat het onderwijs moet aansluiten bij de beginsituatie, i.c. het aanwezige ontwikkelingsniveau van het kind.(2)

(1) bron: https://wij-leren.nl/zone-van-naaste-ontwikkeling.php (2) J.F. Vos, Lev Semenovic Vygotskij. In: Q.L.Th. v.d. Meer, H.A. Bergman (1975), Onderwijskundigen van de twintigste eeuw. Wolters-Noordhoff, Groningen, p. 94-110.

Cyclussen binnen Leerdoelgericht Onderwijs

Binnen Leerdoelgericht Onderwijs zijn er twee cyclussen te onderscheiden. De eerste is per leerdoel en de tweede is per periode. Beide cyclussen zijn een hulpmiddel voor de leerkracht. Ten eerste om het aanbod in de zone van naaste ontwikkeling te houden, ten tweede om het haalbaar te houden qua organisatie voor de leerkracht en tot slot om de leerdoelen binnen de periode zo veel als mogelijk aan te bieden zodat men hoge verwachtingen blijft stellen.
 
Iedere cyclus bestaat uit:
  • Waarnemen, wat ziet de leerkracht in de klas en in de data (statussen).
  • Begrijpen, wat zegt de data de leerkracht
  • Plannen, welke actie(s) moeten er uitgevoerd worden en in welk tijdsbestek.
  • Analyseren, is het haalbaar en voldoet het aan de verwachtingen.

Per leerdoel

De cyclus begint bij het waarnemen door de leerkracht. Dit vindt plaats in de (les)voorbereiding en tijdens het werken in de klas. De handeling die hierbij hoort in de schoolomgeving voor de leerkracht is het bijhouden van de statussen.
 
De volgende stap is het begrijpen van de data. Dit kan in de schoolomgeving met het Leerdoelenoverzicht of de PLP Overzichten binnen een groep. De leerkracht stelt zich daarbij de vraag wat er nodig is om het leerdoel te laten behalen door de leerling. Deze informatie kan ook gedeeld en besproken worden binnen het schoolteam, met het kind en ouder(s). Het kan er toe leiden dat er besloten wordt om het streefniveau en daarmee dus het aanbod voor de leerling aan te passen.
 
Vervolgens gaat de leerkracht plannen. Dit is veelal per week. Daarin neemt het de benodigde (onverwachte) extra tijd mee die nodig is om leerlingen het leerdoel te laten behalen. Want bij leerlingen waarbij dit niet lukt gaan (op de lange termijn) vastlopen in de leerlijn.
 
De laatste stap is het analyseren. Dit vindt plaats in de klas tijdens de les, tijdens het bijhouden van de statussen en naast het lesgeven. De verkregen data en informatie neemt de leerkracht mee naar de eerste stap; waarnemen.
 

Per periode

De cyclus begint bij het waarnemen door de leerkracht en eventueel de intern begeleider / kwaliteitsmedewerker. De Leerdoelenoverzichten binnen de groep en het curriculum worden gebruikt als bron. Binnen de groep toont het voornamelijk de leerdoelen die in de klas georganiseerd moeten worden en binnen het curriculum zijn dit de leerdoelen die passen bij het niveau van het hoofd- of deelgebied.
 
De volgende stap is het begrijpen van de data uit de Leerdoeloverzichten. Welke leerdoelen vallen op (positief en negatief) en wat betekent dit voor de organisatie. Belangrijk is om daarbij de cyclus per leerdoel en de ingezette acties, mee te nemen.
 
Daarna gaat de leerkracht plannen en rekening te houden met de gevolgen van keuzes. Om het onderwijs te kunnen organiseren is haalbaarheid een belangrijke factor. Daarbij helpt het clusteren van leerlingen, via de Leerdoeloverzichten, of het inzetten van (externe) hulp.
 
De laatste stap is analyseren. Lukt het om het aanbod passend te houden voor de groep of zijn er (toch) voorlopers of achterblijvers? Zijn de plannen uit te voeren, is het haalbaar? Wordt aan de verwachting voldaan? De data en kennis neemt de leerkracht mee naar de eerste stap; waarnemen.

Handmatig gebruikers toevoegen aan de schoolomgeving (zonder Parnassys-koppeling)

Een beheerdersaccount van de schoolomgeving kan handmatig gebruikers toevoegen. Dit zijn leerlingen, ouders, leraren of beheerders. Het is mogelijk om meerdere nieuwe gebruikers te importeren via een .xls betand. Wanneer een school gebruik maakt van de Parnassys-koppeling is het niet nodig om nieuwe gebruikers handmatig toe te voegen.

Handig: Met de Parnassys-koppeling worden nieuwe leerlingen, ouders en leraren direct toegevoegd wanneer deze in Parnassys worden opgenomen. De synchronisatie kan dagelijks of handmatig worden uitgevoerd. Klik hier voor de uitleg.


Handmatig één nieuwe leerling toevoegen

Handig wanneer er een nieuwe leerling op school start. Ouderaccounts kunnen in dezelfde handeling aangemaakt en gekoppeld worden.

  1. Ga naar MijnGebruikers > Leerlingen en klik op LEERLING TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Maak een leerling profiel aan
  3. Vul de gegevens in.
    • Het Niveau is het gelijk aan het leerjaar
    • De Email wordt de loginnaam voor de leerling. Dit hoeft geen bestaand emailadres te zijn!
    • De Coachgroep is de groep waarvan de leerling lid is. Dit kan eventueel later ingevuld / aangepast worden.
  4. Maak nieuwe ouder(s) aan, koppel een bestaande ouder of sla deze stap over door op VOLGENDE te klikken
    • Kies een bestaande ouder door de eerste letter van de voornaam in te typen
    • Maak een nieuw ouderprofiel aan door de gegevens in te vullen. Klik op + OPSLAAN OUDER. De ouder wordt direct aan de leerling gekoppeld.
  5. Controleer de gegevens en klik op VOLGENDE om het account aan te maken.
  6. Noteer het wachtwoord van de leerling. Samen met het ingevoerde emailadres kan de leerling inloggen in de schoolomgeving. Het wachtwoord kan aangepast worden op het profiel van de leerling door leerkrachten en beheerders!


Handmatig meerdere leerlingen toevoegen met .xls bestand.

Handig wanneer meerdere leerlingen op school starten. Ouderaccounts dienen hiervoor eerst aangemaakt worden of later gekoppeld te worden.

  1. Ga naar MijnGebruikers > Leerlingen en klik op LEERLING TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Upload .xls bestand
  3. Download de leerling template, voer de gegevens in en sla het bestand op
    • Email is de inlognaam voor de leerling en hoeft geen bestaand emailadres te zijn
    • Het Niveau is het niveau van de leerdoelen die de leerling krijgt. In veel gevallen is dit gelijk aan de jaargroep
    • De stamgroep is de groep in de schoolomgeving van de leerling lid van wordt. Dit kan eventueel later aangevuld worden.
    • Vul een wachtwoord in. Deze kan later aangepast worden op het profiel van de leerling leerkrachten en beheerders.
  4. Ga terug naar de schoolomgeving
  5. Kies voor Klik om een bestand te uploaden voor een leerling
  6. De melding geeft aan of het gelukt is, hoeveel leerlingen zijn geüpdatet of waarbij het niet is gelukt.


Handmatig één nieuwe ouder toevoegen

  1. Ga naar MijnGebruikers > Ouders en klik op OUDER TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Maak een Ouder profiel aan
  3. Vul de gegevens in:
    • De Email wordt de loginnaam voor de ouder. Dit hoeft geen bestaand emailadres te zijn!
  4. Koppel de ouder aan één of meerdere leerlingen of sla deze stap over door op VOLGENDE te klikken
    • Kies een bestaande leerling door de eerste letter van de voornaam in te typen
  5. Controleer de gegevens en klik op VOLGENDE om het account aan te maken.
  6. Noteer het wachtwoord voor de ouder. Samen met het ingevoerde emailadres kan de ouder inloggen in de schoolomgeving. Het wachtwoord kan aangepast worden op het profiel van de ouder door leerkrachten, beheerders en de gebruiker!


Handmatig meerdere ouders toevoegen met .xls bestand.

  1. Ga naar MijnGebruikers > Ouders en klik op LEERLING TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Upload .xls bestand
  3. Download de Ouder template, voer de gegevens in en sla het bestand op
    • Email is de inlognaam voor de ouder en hoeft geen bestaand emailadres te zijn
    • Bij Inlognaam leerling kunnen de inlognaam / inlognamen van de kinderen ingevoerd worden. Ouders worden dan direct aan deze leerlingen gekoppeld. Dit kan later aangepast worden op het profiel van de leerling door leerkrachten en beheerders.
  4. Ga terug naar de schoolomgeving
  5. Kies voor Klik om een bestand te uploaden voor een ouder
  6. De melding geeft aan of het gelukt is, hoeveel ouders zijn geüpdatet of waarbij het niet is gelukt.


Handmatig één nieuwe leraar toevoegen

  1. Ga naar MijnGebruikers > Leraren en klik op LERAAR TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Maak een Leraar profiel aan
  3. Vul de gegevens in:
    • De Email wordt de loginnaam voor de leerkracht. Dit hoeft geen bestaand emailadres te zijn!
    • Koppel eventueel de Coachgroep of Stamgroep (klas) aan de leerkracht. Dit kan eventueel later door de leerkracht of beheerder bij Groepen in de schoolomgeving.
  4. Controleer de gegevens en klik op VOLGENDE om het account aan te maken.
  5. Noteer het wachtwoord voor de leerkracht. Samen met het ingevoerde emailadres kan de leerkracht inloggen in de schoolomgeving. Het wachtwoord kan aangepast worden op het profiel van de leerkracht door beheerders en de gebruiker!


Handmatig meerdere leerkrachten toevoegen met .xls bestand.

  1. Ga naar MijnGebruikers > Leraren en klik op LERAAR TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Upload .xls bestand
  3. Download de Leraar template, voer de gegevens in en sla het bestand op
    • Email is de inlognaam voor de leerkracht en hoeft geen bestaand emailadres te zijn
  4. Ga terug naar de schoolomgeving
  5. Kies voor Klik om een bestand te uploaden voor een leraar
  6. De melding geeft aan of het gelukt is, hoeveel leerkrachten zijn geüpdatet of waarbij het niet is gelukt.


Handmatig één beheerder toevoegen

  1. Ga naar MijnGebruikers > Beheerders en klik op BEHEERDER TOEVOEGEN (alleen mogelijk met een beheerdersaccount)
  2. Kies voor Maak een Beheerder profiel aan
  3. Vul de gegevens in:
    • De Email wordt de loginnaam voor de leerkracht. Dit hoeft geen bestaand emailadres te zijn!
  4. Controleer de gegevens en klik op VOLGENDE om het account aan te maken.
  5. Noteer het wachtwoord voor de beheerder. Samen met het ingevoerde emailadres kan de beheerder inloggen in de schoolomgeving. Het wachtwoord kan aangepast worden op het profiel door beheerders.